Con dâu bỏ trốn, bố mẹ chồng có phải trả nợ thay?
Kính chào Luật sư! Con trai tôi cưới vợ năm 2008. Vì công việc nên con tôi luôn phải đi làm ăn xa, không ở nhà thường xuyên. Vợ chồng tôi có cho con dâu và các cháu ở nhờ nhà để tiện chăm sóc.
Con dâu tôi giấu chồng và chúng tôi đi vay nặng lãi của nhóm đối tượng tự xưng làm ở công ty tài chính. Khi không trả được nợ thì cháu mới nói cho chúng tôi biết. Giờ con dâu tôi đã bỏ trốn, con trai tôi lại đi làm ăn xa. Vợ chồng tôi chắt góp trả được một phần nợ.
Những ngày gần đây, có nhiều nhóm đối tượng đến đe dọa, tạt sơn, ném gạch vào nhà tôi. Đỉnh điểm, chúng còn đánh liên tục vào mặt, người tôi và chỉ dừng đến khi người xung quanh can thiệp.
Tôi muốn hỏi luật sư trong trường hợp này tôi phải làm gì để nhóm người kia dừng lại? Tôi có trách nhiệm phải trả số nợ cho con dâu không?
Chào bạn! Cảm ơn đã tin tưởng và gửi câu hỏi tới Công ty Luật TNHH Hồng Bách và Cộng sự. Để có thể đưa ra câu trả lời chính xác nhất cho thắc mắc của bạn, Hongbach.vn có ý kiến tư vấn như sau:
Trước hết về nghĩa vụ trả nợ, ông cần nắm rõ các thông tin cơ bản như về đối tượng cho vay? Hợp đồng cho vay? Việc vay tiền con dâu ông thực hiện dưới hình thức nào, thời gian, địa điểm? Lãi suất? Việc vay mượn có được đảm bảo bằng tài sản không?
Biết được các thông tin này giúp ông tìm hiểu được các vấn đề như: Bên cho vay tự nhận là công ty tài chính có đủ điều kiện luật định để được nhà nước cho phép, công nhận là một tổ chức tài chính không? Nội dung, hình thức hợp đồng cho vay có hợp pháp? Lãi suất của hợp đồng cho vay có vượt quá lãi suất pháp luật quy định không? Từ đó làm rõ các tính hợp pháp trong hoạt động vay tiền giữa con dâu ông và công ty tài chính.
Theo Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS 2015), nghĩa vụ trả tiền thuộc về bên vay tài sản, Điều 466 BLDS 2015 quy định:
Điều 466. Nghĩa vụ trả nợ của bên vay:
1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
4. Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:
a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;
b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Trong trường hợp của ông, do không phải là người trực tiếp vay nợ nên ông không có nghĩa vụ phải trả tiền. Tuy nhiên, cần lưu ý, trong trường hợp con dâu của ông vay tiền và sử dụng tiền vào các mục đích phục vụ sinh hoạt chi tiêu trong gia đình và các thành viên biết không phản đối thì các thành viên trong hộ gia đình có trách nhiệm và nghĩa vụ trả khoản nợ này.
Cụ thể, Điều 103 Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015 quy định.
Điều 103. Trách nhiệm dân sự của thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân.
1. Nghĩa vụ dân sự phát sinh từ việc tham gia quan hệ dân sự của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân được bảo đảm thực hiện bằng tài sản chung của các thành viên.
Do không xác định được phạm vi trách nhiệm trả nợ của từng thành viên, vậy nên trong trường hợp này, các thành viên có nghĩa vụ liên đới trả khoản nợ mà người con dâu thực hiện vay.
Theo quy định tại Điều 288 BLDS 2015:
Điều 288. Thực hiện nghĩa vụ liên đới.
1. Nghĩa vụ liên đới là nghĩa vụ do nhiều người cùng phải thực hiện và bên có quyền có thể yêu cầu bất cứ ai trong số những người có nghĩa vụ phải thực hiện toàn bộ nghĩa vụ.
Trường hợp khi người con dâu thực hiện khoản vay không nhằm mục đích sử dụng khoản vay không nhằm mục đích chi tiêu, sinh hoạt cho các thành viên trong hộ gia đình thì khoản nợ này được xác định là nghĩa vụ của vợ chồng con trai ông bao gồm con trai và con dâu. Mặc dù, người đứng tên vay tiền là vợ.
Theo quy định của BLDS 2015 và Luật Hôn nhân và gia đình 2014 (HN&GĐ 2014), vợ chồng phải chịu liên đới trách nhiệm với các giao dịch sau:
Luật HN&GĐ 2014 quy định cụ thể:
Điều 37. Nghĩa vụ chung về tài sản của vợ chồng:
Vợ chồng có các nghĩa vụ chung về tài sản sau đây:
1. Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận xác lập, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại mà theo quy định của pháp luật vợ chồng cùng phải chịu trách nhiệm;
2. Nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình;
3. Nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung;
4. Nghĩa vụ phát sinh từ việc sử dụng tài sản riêng để duy trì, phát triển khối tài sản chung hoặc để tạo ra nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình;
5. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do con gây ra mà theo quy định của Bộ luật dân sự thì cha mẹ phải bồi thường;
6. Nghĩa vụ khác theo quy định của các luật có liên quan.
Việc nhóm người đòi nợ có hành vi đánh đập, đe dọa, ném đá, tạt sơn,… là những hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm đến tính mạng, danh dự, nhân phẩm, quyền sở hữu tài sản của công dân. Để chấm dứt hành vi này, ông cần gửi Đơn tố giác đến cơ quan có thẩm quyền như cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án tại địa phương để được giải quyết.
Xem xét hành vi của nhóm đối tượng, Luật sư có quan điểm như sau:
Thứ nhất, đối với hành vi đe dọa ông gây hư hỏng tài sản của ông, nhóm đối tượng có thể bị truy cứu tội danh Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản tại Điều 178 BLHS 2015 với khung hình phạt cao nhất là 20 năm tù. Trường hợp chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm, nhóm đối tượng có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 144/2021 NĐ-CP:
Điều 15. Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, cá nhân khác:
2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của cá nhân, tổ chức, trừ trường hợp vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều 21 Nghị định này.
Thứ hai, đối với hành vi đe dọa, chửi bới, ném gạch đá, tạt sơn bẩn,... có thể phạm tội Gây rối trật tự công cộng quy định tại Điều 318 BLHS 2015 với khung hình phạt cao nhất là 7 năm tù. Trong trường hợp không đủ yếu tố cấu thành tội phạm, nhóm đối tượng có thể chịu trách nhiệm hành chính theo quy định tại Nghị định 144/2021 NĐ-CP:
Điều 7. Vi phạm quy định về trật tự công cộng
4. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
e) Đổ, ném chất thải, chất bẩn, hóa chất, gạch, đất, đá, cát hoặc vật khác vào nhà ở, nơi ở, vào người, đồ vật, tài sản của người khác, vào trụ sở cơ quan, tổ chức, nơi làm việc, nơi sản xuất, kinh doanh, mục tiêu, vọng gác bảo vệ mục tiêu;
5. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
b) Gây rối trật tự công cộng mà có mang theo các loại vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ hoặc công cụ, đồ vật, phương tiện khác có khả năng sát thương;
Thứ ba, đối với hành vi đe dọa gây ra tổn hại đến sức khỏe người khác có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác tại Điều 134 BLHS 2015. Khung hình phạt cao nhất của tội lên đến chung thân. Trong trường hợp không đủ cấu thành tội phạm, nhóm đối tượng có thể bị xử lý hành chính theo quy định tại Nghị định 144/2021 NĐ-CP:
Điều 7. Vi phạm quy định về trật tự công cộng
5. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
Ngoài ra, trong quá trình xác minh, thu thập chứng cứ,… giải quyết tin tố giác của ông nếu thấy có đủ các căn cứ, nhóm đối tượng cho con dâu ông vay tiền có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự quy định tại Điều 201 BLHS 2015.
Trên đây là nội dung tư vấn của Hongbach.vn liên quan đến vấn đề pháp lý bạn đang vướng mắc. Nếu còn những vấn đề chưa rõ thì bạn có thể phản hồi cho chúng tôi qua địa chỉ:
Công ty Luật TNHH Hồng Bách và Cộng sự
Trụ sở: Số 85 Nguyễn Chí Thanh, phường Láng Hạ quận Đống Đa, Hà Nội
Điện thoại: 024.6299.6666; Fax: 024.62.55.88.66
Web: hongbach.vn; Email: bach@hongbach.vn
