Thưa Luật sư, hiện nay tôi đang đầu tư vào Bitcoin vì tôi thấy đầu tư Bitcoin mang lại lợi nhuận cao và tôi có ý định dùng đồng Bitcoin để thanh toán một số giao dịch mua bán. Tuy nhiên, tôi chưa biết về các giá trị pháp lý của đồng Bitcoin trên thị trường. Vậy Luật sư cho tôi hỏi pháp luật quy định thế nào về các giao dịch Bitcoin. Xin cảm ơn luật sư!
Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi tới Công ty Luật TNHH Hồng Bách và Cộng sự. Để có thể đưa ra câu trả lời chính xác nhất cho thắc mắc của bạn, Luật Hồng Bách - hongbach.vn có ý kiến tư vấn như sau:
Để có cái nhìn khách quan về Đầu tiên phải hiểu khái niệm Bitcoin là gì? Theo cách hiểu thông dụng hiện nay thì: Bitcoin là một dạng tiền kỹ thuật số, được tạo ra và nắm giữ dưới dạng điện tử. Không giống như các loại tiền tệ vật chất truyền thống, như đô la hoặc euro, Bitcoin không được in ra. Thay vào đó, Bitcoin được sản xuất bởi những người sử dụng máy tính trên khắp thế giới, sử dụng phần mềm để giải quyết các vấn đề toán học. Từ khái niệm nêu trên thì có thể hiểu đồng Bitcoin được hiểu là đồng tiền ảo, người sở hữu chúng thông qua một phương tiện điện tử.
Trong khi đó tại điều 105 Bộ luật dân sự 2015 quy định về tài sản bao gồm các loại sau đây: Vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản thì theo cách hiểu trên đồng Bitcoin được hiểu là một loại tiền và được coi là tài sản. Nếu dựa vào khái niệm này thì đồng Bitcoin sẽ được phép tham gia giao dịch trên thị trường tiền tệ.
Vậy, trên thị trường tài chính Việt Nam hiện nay pháp luật cho phép những loại tiền nào được phép giao dịch? Căn cứ theo nội dung của điều 17 Luật Ngân hàng nhà nước 2010 thì chỉ có Ngân hàng Nhà nước mới được quyền phát hành các loại tiền được phép lưu thông trên thị trường và hiện nay Ngân hàng Nhà nước chỉ cho phép lưu thông trên thị trường tài chính 02 loại tiền quốc nội là tiền giấy, và tiền kim loại, ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước chưa cho phép lưu thông bất kỳ loại tiền nào ngoài 2 loại tiền nêu trên.
Mặt khác, căn cứ theo khoản 2 điều 6 của Luật Ngân hàng nhà nước thì đồng tiền Bitcoin cũng không được coi là đồng tiền Ngoại hối được phép lưu thông trên thị trường tài chính tiền tệ của Việt Nam. Do chưa được Ngân hàng nhà nước ban hành cơ chế để sử dụng hợp pháp các đồng tiền ảo trên thị trường nên nếu hành vi của những người đầu tư, sử dụng đồng tiền ảo trong các giao dịch dân sự là vi phạm phạm pháp luật. Theo đó, tùy theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm mà sẽ có chế tài xử lý phù hợp, người thực hiện hành vi có thể bị xử lý vi phạm hành chính, hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể:
Căn cứ điểm d, khoản 6, Điều 26 Nghị định 88/2019/NĐ-CP về vi phạm quy định về hoạt động thanh toán, việc sử dụng Bitcoin có thể bị xử phạt như sau:
Điều 26: Vi phạm quy định về hoạt động thanh toán
“6. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
d) Phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự”.
Như vậy, nếu bạn sử dụng đồng Bitcoin để thanh toán các giao dịch dân sự thì có thể bị xử phạt với số tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Đồng thời, tại Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về Tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng như sau:
"1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây gây thiệt hại cho người khác về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
h) Phát hành, cung ứng, sử dụng phương tiện thanh toán không hợp pháp; làm giả chứng từ thanh toán, phương tiện thanh toán; sử dụng chứng từ thanh toán, phương tiện thanh toán giả;”
Căn cứ quy định chúng tôi vừa phân tích nêu trên, nếu phát hành, sử dụng Bitcoin làm phương tiện thanh toán thì được coi hành vi trái pháp luật, tùy từng mức độ có thể sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về vấn đề pháp lý bạn đang vướng mắc. Nếu còn thông tin chưa rõ đề nghị bạn phản hồi lại với Công ty chúng tôi qua địa chỉ:
Công ty Luật TNHH Hồng Bách và Cộng sự
Trụ sở: Số 85 Nguyễn Chí Thanh, phường Láng Hạ, quận Đống Đa, Hà Nội
Điện thoại: 024.6299.6666 ; Fax: 024.62.55.88.66
Web: hongbach.vn; Email: bach@hongbach.vn
